Praca grupowa – przygotowanie do bycia współpracownikiem i pracy w zespole

Dołącz do zespołu - plakat

Umiejętność pracy w zespole to niezwykle cenna kompetencja XXI wieku. Na jej efektywność wpływ ma m.in. dobra komunikacja, poziom inteligencji emocjonalnej członków oraz samoświadomość w zakresie posiadanych mocnych i słabych stron, w tym talentów. W nadchodzących latach na rynku pracy coraz istotniejsze będą również takie umiejętności jak świadomość społeczna i zarządzanie.

Umiejętność współpracowania – kompetencja dobrego pracownika

Umiejętność współpracy w zespole to ważna kompetencja, pożądana i doceniana przez pracodawców. Pracownik, który potrafi działać efektywnie w zespole:

  • łatwiej i sprawniej realizuje cele,

  • jest wydajniejszy,

  • wychodzi chętniej z inicjatywami,

  • ma większą motywację,

  • odczuwa większą przyjemność z wykonywania swojej pracy,

  • chce się rozwijać,

  • łatwiej buduje i utrzymuje relacje ze współpracownikami i kontrahentami, ma poczucie przynależności do grupy współpracowników,

  • pewniej i w bardziej zrozumiały sposób komunikuje swoje zdanie,

  • tworzy pozytywną atmosferę w miejscu pracy,

  • buduje pozytywny wizerunek firmy na zewnątrz,

  • jest odporniejszy psychicznie i mniej narażony na wypalenie zawodowe.

Poznanie siebie pozwoli uczniowi określić swoją rolę w zespole

Zespół tworzą osoby o odmiennych talentach, doświadczeniu, wiedzy, poziomie inteligencji emocjonalnej czy charakterze. Znajomość talentów członków grupy jest niezwykle istotna w budowaniu dobrego zespołu. Talenty można zdefiniować jako naturalnie powtarzające się wzorce myślenia, odczuwania i zachowania. Są to wrodzone, naturalne zdolności, które można produktywnie zastosować. Odkrycie swoich talentów pozwoli lepiej pracować w grupie i ułatwi wejście w role zespołowe. 

Tabela 1. Role zespołowe wg M. Belbina [8]

POSZUKIWACZ ŹRÓDEŁ

Wkład: osoba towarzyska, entuzjastyczna, odkrywająca możliwości i rozwijająca kontakty

Dopuszczalne słabości:

może być zbytnio optymistyczna, może wraz ze spadkiem entuzjazmu stracić zainteresowanie

DUSZA ZESPOŁU

Wkład: osoba współpracująca, spostrzegawcza i dyplomatyczna, słuchająca i łagodząca tarcia

Dopuszczalne słabości:

niezdecydowana w kryzysowych sytuacjach, unikająca konfrontacji

KOORDYNATOR

Wkład: osoba dojrzała, pewna siebie, dostrzegająca talenty, precyzująca cele, efektywnie delegująca

Dopuszczalne słabości:

może być postrzegana jako manipulator, delegujący swoją pracę

KREATOR

Wkład: osoba kreatywna, pomysłowa, myśląca niestereotypowo, kreująca idee i rozwiązująca trudne problemy

Dopuszczalne słabości:

ignoruje sprawy poboczne, jest zbyt zajęta swoimi myślami, żeby efektywnie się komunikować

EWALUATOR

Wkład: osoba poważna, strategiczna i wnikliwa, dostrzegająca wiele opcji, celnie osądzająca

Dopuszczalne słabości:

brakuje jej siły sprawczej i zapału oraz umiejętności inspirowania, może być nadmiernie krytyczna

SPECJALISTA

Wkład: osoba ukierunkowana, samomotywująca się, oddana, dostarczająca unikalnej wiedzy i umiejętności

Dopuszczalne słabości:

wnosi wkład w wąskiej dziedzinie, rozwodzi się nad specjalistycznymi problemami

LOKOMOTYWA

Wkład: osoba stawiająca wyzwania, dynamiczna, dobrze funkcjonująca pod presją, mająca siłę sprawczą i odwagę do przezwyciężania przeszkód

Dopuszczalne słabości:

ma skłonność do prowokacji, może urażać uczucia innych

IMPLEMENTER

Wkład: osoba praktyczna, niezawodna, efektywna, przekuwająca idee w działania, umiejętnie organizująca pracę

Dopuszczalne słabości:

może być trochę nieelastyczna i powolna w reakcji na nowe możliwości

PERFEKCJONISTA

Wkład: osoba pracowita, sumienna, wyszukująca błędy i niedociągnięcia, poprawiająca i udoskonalająca

Dopuszczalne słabości:

ma tendencję do nadmiernego zamartwiania się, niechętnie deleguje

Dobre funkcjonowanie zespołu zależy również, między innymi, od poziomu inteligencji emocjonalnej jego członków. Umiejętności rozpoznawania uczuć, zrozumienia stanu psychicznego swojego i współpracowników czy kontrolowania emocji pozytywnie wpływają na relacje z innymi ludźmi oraz pozwalają lepiej radzić sobie ze stresem i trudnościami. Na bazie odkrytych talentów i ze świadomością wagi emocji łatwiej wprowadzić uczniów w świat budowania ról zespołowych.

Dobry zespół, czyli jaki?

Dobry zespół to taki, którego członkowie:

  • są świadomi swoich talentów i słabych stron,

  • odnajdują się w rolach zespołowych,

  • potrafią swobodnie rozmawiać,

  • wspierają się i motywują,

  • zgodnie dążą do celu,

  • współpracują w atmosferze zaufania i poczucia bezpieczeństwa,

  • chętnie przełamują schematy,

  • odważnie i odpowiedzialnie dążą do najlepszych wyników.

Atmosfera pracy w zespole powinna równoważyć dobrą zabawę (wynikającą z możliwości twórczej i swobodnej współpracy) i poczucie powagi sytuacji (ze względu na cel pracy grupy, czyli rozwiązanie problemu).  

Na podst. artykułu Agnieszki Kościuczyk