Potwierdzanie kompetencji twardych w szkole ponadpodstawowej

Potwierdzanie kompetencji twardych w szkole ponadpodstawowej – co uczeń powinien wiedzieć?

Pod pojęciem kompetencji twardych rozumiemy zakres wiedzy oraz zdolności, które mogąprzydaćsięnam w pracy na danym stanowisku. Zawiera siętu zarówno wiedza, jak i praktyczne umiejętności. Kompetencje zdobywamy ucząc sięw szkole, studiując oraz uczestnicząc w kursach i szkoleniach. Dowiedz się, co uczeńpowinien wiedziećna temat potwierdzania kompetencji twardych?

Kompetencje twarde to konkretne umiejętności techniczne lub specjalistyczne, które można zmierzyć i nauczyć się poprzez trening lub kształcenie. Są to zwykle umiejętności wymagane w konkretnych dziedzinach lub zawodach.

W jaki sposób pracodawca może zweryfikować kompetencje twarde?

Pracodawca może szybko zweryfikować, czy kandydat do pracy posiada dane umiejętności, prosząc np. o wypełnienie testu lub wykonanie zadania praktycznego. Potwierdzają je także różnego rodzaju dyplomy, licencje i certyfikaty. Możemy zaliczyć do nich m.in. znajomość języków obcych, prawo jazdy konkretnej kategorii, umiejętność obsługi danych programów komputerowych, umiejętność obsługi narzędzi biurowych (drukarka, skaner, ksero, fax itp.). Kompetencje twarde często są określane mianem bazowych. Są uznawane za podstawowe, czyli takie, bez których nie mamy możliwości udziału w rekrutacji na określone stanowisko.

Co uczeń szkoły podstawowej powinien wiedzieć o potwierdzaniu kompetencji twardych w szkole ponadpodstawowej?

1.   Branżowa szkoła I i II stopnia

W szkołach ponadpodstawowych uczniowie nabywają kompetencji twardych w zależności od kierunku kształcenia i mogą potwierdzać je na wiele sposobów. W szkole branżowej I stopnia uczniowie zdają egzaminy czeladnicze. W szkole branżowej II stopnia kształcenie prowadzone jest dla absolwentów branżowej szkoły I stopnia w zawodach, w których wyodrębniono kwalifikację wspólną dla zawodu nauczanego w branżowej szkole I i II stopnia. Do branżowej szkoły II stopnia przyjmuje się kandydatów, którzy ukończyli branżową szkołę I stopnia w okresie ostatnich 5 lat szkolnych. Muszą mieć także potwierdzone kompetencje twarde, czyli posiadać:

  • świadectwo ukończenia branżowej szkoły I stopnia oraz
  • zaświadczenie o zawodzie nauczanym w branżowej szkole I stopnia, którego zakres odpowiada pierwszej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie nauczanym w branżowej szkole II stopnia, do której ubiegają się o przyjęcie.

2.   Technikum

W technikum uczniowie potwierdzają swoje kompetencje twarde poprzez zdawanie egzaminów zawodowych z kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. Egzaminy składają się z części teoretycznej i praktycznej. Zdający otrzymuje certyfikat kwalifikacji zawodowej, wydany przez komisję okręgową. Osoba, która posiada certyfikaty kwalifikacji zawodowej potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiada odpowiedni poziom wykształcenia, otrzymuje dyplom zawodowy. Do dyplomu zawodowego dołącza się Europass – Suplement. Stanowi on uzupełnienie informacji zawartych w dyplomie i ma ułatwić ich lepsze zrozumienie, przede wszystkim przez pracodawców i instytucje za granicą.

Uczniowie branżowej szkoły I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami, uczniowie branżowej szkoły II stopnia i uczniowie technikum mogą przystąpić do stażu uczniowskiego, po ukończeniu, którego ich kompetencje twarde zostają potwierdzone przez pisemne zaświadczenie. Po ukończeniu szkoły branżowej II stopnia, technikum oraz liceum ogólnokształcącego uczniowie mogą przystąpić także do matury i otrzymać świadectwo dojrzałości, które jest niezbędne do aplikowania na studia.

Na podstawie artykuły Edyty Załogi zawartym w czasopiśmie „Nowoczesne doradztwo zawodowe”

Rola wychowawcy klasy w tranzycji ósmoklasisty ze szkoły podstawowej do ponadpodstawowej

Rola wychowawcy klasy w tranzycji ósmoklasisty ze szkoły podstawowej do ponadpodstawowej

W szkole podstawowej w realizowanie zadań z zakresu doradztwa zawodowego angażowanych jest wiele osób. Należą do nich m.in. wychowawcy klas. Podejmują działania dydaktyczne, ale i opiekuńczo-wychowawcze. Wśród zadań wychowawcy można wymienić wspieranie uczniów w wyborach edukacyjno-zawodowych. Odgrywa on więc ważną rolę w zakresie doradztwa zawodowego. Jednym z ważnych zadań wychowawcy klasy jest przygotowanie ósmoklasisty do zmiany szkoły z podstawowej na ponadpodstawową.

Wychowawca klasy jest osobą, która prowadzi uczniów najczęściej od klasy IV do VIII szkoły podstawowej. Zdarzają się sytuacje będące odstępstwami od tej reguły, ale tylko wtedy, gdy jest taka konieczność. Zatem wychowawca klasy ma bardzo wiele okazji do poznawania uczniów, ich biografii. Najczęściej poza zajęciami z wychowawcą uczy swoją klasę określonego/-ych przedmiotu/-ów, aby mieć więcej możliwości kontaktów z powierzonymi mu uczniami.

Wychowawca klasy wspiera uczniów podczas lekcji

Wychowawca klasy bardzo często uczy swoją klasę jakiegoś przedmiotu. Jest to wspaniała okazja do zintensyfikowania kontaktów z uczniami. Warto też przeprowadzać rozmowy na temat bieżących spraw nie tylko tych związanych z danym przedmiotem szkolnym. Wychowawca klasy jako nauczyciel przedmiotu jest dobrym znawcą talentów uczniów, zainteresowań, pasji, które może zaobserwować podczas prowadzonych lekcji.

Rola wychowawcy klasy w pomocy uczniom w tranzycji do szkół ponadpodstawowych

Wychowawca klasy jest blisko spraw uczniów. Towarzyszy im w procesie dydaktycznym, ale przede wszystkim w procesie wychowawczym. Zna swoich uczniów, ich atuty, mocne strony, zasoby. Umie określić ich strony do rozwoju, wymagające pracy, zaangażowania w ich zmianę, weryfikację. Wychowawca klasy współpracuje z doradcą zawodowym, pedagogiem, osobami, które realizują doradztwo zawodowe w szkole. Dostarcza informacji, dzieli się swoimi obserwacjami. Współpracuje także z rodzicami. Wspiera ich w różnych kwestiach natury wychowawczej, a także w aktywnościach związanych z doradztwem zawodowym. Sam też pyta rodziców, gromadzi informacje o uczniach, ich potencjale. Wychowawca klasy zna kontekst społeczny decyzji, wyborów, trudności swoich uczniów. Jednakże odgrywa też ważną rolę we wspieraniu swoich uczniów w zakresie doradztwa zawodowego.

Nauczyciel wychowawca bardzo często podejmuje następujące aktywności wpisujące się w proces tranzycji:

  • omawia w ramach zajęć z wychowawcą tematy związane z doradztwem zawodowym,
  • organizuje spotkania z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych,
  • zbiera informacje o postępowaniach rekrutacyjnych w interesujących uczniów szkołach ponadpodstawowych,
  • wspiera podczas składania dokumentów do szkół ponadpodstawowych,
  • wspiera uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi (np. udziela informacji o możliwości kontaktu z doradcą zawodowym, o przeciwwskazaniach zdrowotnych, o konieczności przekazania dokumentacji ucznia z tego zakresu do szkoły ponadpodstawowej),
  • kontaktuje się ze szkołami ponadpodstawowymi, gdy uczniowie zgłaszają jakieś pytania, trudności, wątpliwości dotyczące informacji o szkole czy rekrutacji,
  • sprawdza, czy uczniowie mają aktualne, rzetelne informacje o interesujących ich zawodach,
  • zwraca uwagę uczniom na konieczność postępowania zgodnie z wymogami rekrutacyjnymi w szkołach ponadpodstawowych,
  • motywuje do pracy np. nad przygotowaniami do egzaminów ósmoklasisty,
  • wyjaśnia różne kwestie związane z przygotowaniami do nauki w nowej szkole.

Podsumowując, rola, jaką odgrywa wychowawca klasy, jest niezwykle ważna. Oczywiście wyżej wymienione zadania mogą być zmieniane, weryfikowane.

Wiele zależy od podziału kompetencji poszczególnych osób pracujących w danej szkole. Inaczej może być, gdy w szkole jest zatrudniony doradca zawodowy, a inaczej, gdy go nie ma. Jednakże wychowawca klasy najczęściej jest osobą bardzo zaangażowaną w przygotowanie uczniów do bycia, odnalezienia się w nowej szkole.

Na podstawie artykułu Katarzyny Durczak zawartego w czasopiśmie „Nowoczesne Doradztwo Zawodowe”

Portfolio ucznia

Czym jest i dlaczego warto zrobić portfolio ucznia?

Czym jest portfolio? Są to celowo zebrane prace ucznia dokumentujące jego wysiłki, postępy i osiągnięcia ukierunkowane na wybór kariery zawodowej. Czasem jest utożsamiane z teczką, segregatorem, w którym gromadzić można rozmaite dokumenty, prace, materiały. Nie jest to jednak właściwy sposób myślenia o portfolio, jeśli wziąć pod uwagę cel jego przygotowywania z perspektywy doradztwa zawodowego.

Myśląc o projektowaniu kariery, o wyborach edukacyjnych i zawodowych ucznia, portfolio warto postrzegać jako narzędzie, które może być źródłem informacji przydatnych dla ucznia podczas podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych. Oczywiście w późniejszych etapach projektowania kariery cel przygotowywania portfolio może się zmieniać.

Co ma zawierać i jak ma wyglądać portfolio zawodowe ucznia?

Portfolio jako okno wystawowe to zaproszenie do myślenia o portfolio jako prezentacji, refleksji nad autoprezentacją. Jest to możliwość zaprezentowania swojego potencjału, osiągnięć, doświadczeń. Portfolio z perspektywy metodyki pracy doradcy zawodowego to metoda pozwalająca uczniowi szkoły podstawowej na dokumentowanie własnej pracy, której celem jest dokonanie wyboru edukacyjno-zawodowego.

Portfolio może zawierać:

  • dokumenty (świadectwa, dyplomy, poświadczenia udziału, certyfikaty, zaświadczenia, prace, zdjęcia, filmiki, screen stron),

  • materiały wypracowane przez ucznia (w szkole, w domu) podczas różnych zajęć.

Nie ma jednego i uniwersalnego wzoru portfolio. Kształt i zawartość zależą od celu, w jakim jest ono tworzone. Także forma może być różna (teczka, segregator, portfolio online, portfolio fotograficzne w formie papierowej lub cyfrowej).

Myśląc o uczniu szkoły podstawowej, można zaproponować przygotowanie teczki, która będzie spersonalizowana i odpowiednio oznaczona, opisana przez ucznia.

Przykład struktury i formy portfolio ucznia szkoły podstawowej

Nie ma jednego, uniwersalnego zestawu wskazówek, które mówią, jak stworzyć i jak powinno wyglądać portfolio zawodowe. Celem pracy ucznia jest pokazanie siebie z jak najlepszej strony, jednak cel ten można osiągnąć na różne sposoby. Poniżej zamieszczam przykładową strukturę, jednak zwracam uwagę, że portfolio może przybierać różne formy. Uczniowie mogą zamieścić w nim krótki opis siebie, swoje najlepsze prace, informacje o tym, czym lubią się zajmować. 

I. Moje zasoby:

  1. zainteresowania (np. kwestionariusze, testy, opisy, karty pracy, wykonane ćwiczenia),

  2. umiejętności (np. kwestionariusze, karty pracy, opisy, wykonane ćwiczenia),

  3. uzdolnienia (np. testy, kwestionariusze, karty pracy, opisy, wykonane ćwiczenia),

  4. wartości (karty pracy, opisy, wykonane ćwiczenia, refleksje),

  5. moje mocne i słabe strony (np. karty pracy, ćwiczenia, autorefleksja),

  6. stan zdrowia (np. zgromadzone informacje, autorefleksja, opisy przeciwwskazań do wyboru wybranych zawodów).

II. Informacje o zawodach (np. ankiety o zawodach, opisy wybranych zawodów, linki do stron internetowych z zasobami informacji o zawodach, informacje o sytuacji wybranych zawodów na rynku pracy, ćwiczenia/zadania, karty pracy).

III. Informacje o szkołach (dane teleadresowe, oferty edukacyjno-zawodowe wybranych szkół, linki do stron internetowych szkół ponadpodstawowych, informacje o miejscach praktyk, zajęciach dodatkowych, kryteria rekrutacyjne, atuty wybranych szkół, karty pracy, ćwiczenia/zadania, własne refleksje).

IV. Informacje o rynku pracy (sytuacja na rynku pracy – statystyki, zapotrzebowanie na określone zawody, lokalni pracodawcy, oczekiwania pracodawców, karty pracy, ćwiczenia/zadania).

V. Planuję… (karty pracy: planowanie, cele, ich formułowanie, indywidualny plan działania, podejmowanie decyzji, bilans zasobów, ćwiczenie/zadania, autorefleksja, informacje o instytucjach pomagających w zakresie doradztwa zawodowego).

VI. Moje dokumenty (świadectwa, dyplomy, poświadczenia udziału, certyfikaty, zaświadczenia, prace, zdjęcia, filmiki, screen strony internetowej szkoły dotyczący np. osiągnięć ucznia, prezentacje zasobów własnych, informacje o wolontariacie, przynależności np. do kół, stowarzyszeń, informacje na temat zrealizowanych projektów)

VII. Notatki (zapisy różnych informacji użytecznych w projektowaniu kariery np. tematy do rozważenia, metafory, przemyślenia).

Jeśli w szkole aktywnie działa koło wolontariatu, uczniowie angażują się w wiele działań na rzecz środowiska lokalnego, to może dodatkowo pojawić się punkt „Wolontariat, doświadczenie pracy”. Przede wszystkim należy jednak pamiętać, że kluczową rolę odgrywa inwencja ucznia. Portfolio może mieć dowolną formę, może być przygotowane w formie teczki lub elektronicznie. Dużo w tym zakresie zależy od potrzeb i umiejętności ucznia. Najważniejsze jest, aby było czytelne i wspierało autopromocję ucznia. 

Portfolio jest narzędziem, którego zasoby mogą pomóc w dokonywaniu wyborów edukacyjno-zawodowych. Istotne, aby jego tworzenie miało charakter ciągły, było aktualizowane, przyciągało, dawało uczniowi wiele do myślenia, angażowało jego emocje, zapraszało do refleksji.

Na podstawie: www.nowoczesnedoradztwo.pl

Barometr zawodów w roku 2023

W Barometrze Zawodów na rok 2023 zawarto 168 pozycji. Prognozuje się, że w roku 2023 będzie 27 zawodów deficytowych, 141 zrównoważonych, natomiast nie przewiduje się zawodów nadwyżkowych. Przykładowo, jeśli chodzi o zmianę przynależności do danej kategorii to dla zawodów takich jak:

  • betoniarze i zbrojarze oraz brukarze,

  • robotnicy obróbki drewna i stolarze,

  • piekarze,

  • ratownicy medyczni

zmieniła się kategoria z deficytowych na zrównoważone. Odwrotny proces zanotowano dla nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących oraz nauczycieli szkół specjalnych i oddziałów integracyjnych. 

Najwięcej deficytów, od lat, notuje się w branży budowlanej. Prognozuje się, że braki będą także w branży medyczno-opiekuńczej. W Polsce w 2023 roku przewiduje się braki w przypadku:

  • pielęgniarek i położnych w 336 powiatach (na 380 w kraju),

  • psychologów i psychoterapeutów w 329 powiatach,

  • lekarzy w 321.

W branży produkcyjnej brakować będzie elektryków, elektromechaników i elektromonterów, operatorów obrabiarek skrawających, spawaczy, ślusarzy.

W branży transportowo-spedycyjno-logistyczno-samochodowej zawody deficytowe to:

  • kierowcy autobusów,

  • kierowcy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych,

  • magazynierzy,

  • mechanicy pojazdów samochodowych.

W branży edukacyjnej obserwuje się braki dla takich zawodów jak:

  • nauczyciele praktycznej nauki zawodu,

  • nauczyciele przedmiotów zawodowych,

  • nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących,

  • nauczyciele szkół specjalnych i oddziałów integracyjnych.

Zakłada się, że deficyt nauczycieli:

  • praktycznej nauki zawodu w 2023 roku pojawi się w 258 powiatach (na 380 w kraju),

  • przedmiotów zawodowych w 254,

  • przedmiotów ogólnokształcących w 258,

  • szkół specjalnych w 219.

Na które zawody będzie zapotrzebowanie?

Ministerstwo Edukacji i nauki opublikowało listę 33 zawodów, na które prognozowane jest szczególne zapotrzebowania na polskim rynku pracy. Sprawdź, w których zawodach pracodawcy na krajowym rynku pracy przewidują nabór kandydatów do pracy.

Czym jest prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego

Każdego roku resor edukacji publikuje prognozę zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy. Prognoza stanowi istotną informację dla szkół. Przepisy przewidują bowiem zwiększoną subwencję na szkoły kształcące w zawodach, na które prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy. Jest to jednak ważna wskazówka także dla samych uczniów, którzy na podstawie prognozy mogą spodziewać się większej liczby ofert pracy, a tym samym – większych szans na zatrudnienie. 

Celem prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy jest wskazanie, w jakim kierunku powinna rozwijać się oferta szkolnictwa branżowego. Prognoza określa zapotrzebowanie na pracowników poszczególnych zawodach ułożonych alfabetycznie.

Prognoza jest podzielona na części – krajową i wojewódzką.

Na jakie zawody będzie największe zapotrzebowanie rynku pracy?

W 2023 r. prognoza krajowa obejmuje wykaz 33 zawodów, dla których prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na rynku pracy.

Zawody o szczególnym znaczeniu dla rozwoju kraju

automatyk

monter nawierzchni kolejowej

technik elektryk

betoniarz-zbrojarz

monter stolarki budowlanej

technik energetyk

cieśla

operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych,

technik gospodarki odpadami

dekarz

operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych

technik izolacji przemysłowych

elektromechanik

operator maszyn i urządzeń w gospodarce odpadami

technik mechanik

elektryk

operator obrabiarek skrawających

technik mechatronik,

kierowca mechanik

technik automatyk

technik montażu i automatyki stolarki budowlanej

mechanik-monter maszyn i urządzeń

technik automatyk sterowania ruchem kolejowym

technik programista

mechatronik

technik budowy dróg

technik robotyk

monter izolacji przemysłowych

technik dekarstwa

technik spawalnictwa

monter konstrukcji budowlanych

technik elektroenergetyk transportu szynowego

technik transportu kolejowego

W 2023 r. na liście krajowej pojawiły się po raz pierwszy cztery zawody:

  • operator maszyn i urządzeń w gospodarce odpadami

  • technik gospodarki odpadami

  • monter izolacji przemysłowych

  • technik izolacji przemysłowych

Źródło: strona internetowa Ministerstwa Edukacji i Nauki

Nowe zawody szkolnictwa branżowego od września 2023

Od roku szkolnego 2023/2024 będą funkcjonowały nowe zawody szkolnictwa branżowego. Poznaj nowe zawody i dowiedz się, które szkoły będą prowadziły kształcenie przygotowujące do ich wykonywania.

Branża

Nowy zawód

Szkoła kształcąca w zawodzie

branża chemiczna i ochrony środowiska

operator maszyn i urządzeń gospodarki odpadami

branżowa szkoła I stopnia

technik gospodarki odpadami

technikum

branżowa szkoła II stopnia

pracownik pomocniczy w gospodarce odpadami

branżowa szkoła I stopnia (dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim)

branża poligraficzno-księgarska

animator rynku książki

2-letnia szkoła policealna

branża audiowizualna

administrator produkcji filmowej i telewizyjnej

roczna szkoła policealna

technik animacji filmowej

2-letnia szkoła policealna

branża budowlana

technik aranżacji wnętrz

technikum

branża drzewno-meblarska

operator maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego

branżowa szkoła I stopnia

technik przemysłu drzewnego

technikum

branżowa szkoła II stopnia

Opracowanie: Marta Wysocka

Pogadajmy o przyszłości. Jak wspierać dziecko w wyborze szkoły?

Ósma klasa to szczególny rok w życiu uczniów szkoły podstawowej. Przed nimi pierwsze dorosłe wyzwanie – wybór szkoły średniej, profilu klasy w liceum ogólnokształcącym lub branży, w której chcą się kształcić w technikum lub szkole branżowej I stopnia. Nie jest łatwo podejmować wiążące decyzje w wieku 14-15 lat, dlatego właśnie podejmowanie decyzji powinno być procesem, który mysi rozpocząć się najpóźniej w VIII klasie. W artykule podpowiadamy, jak wspierać dziecko w wyborze szkoły. Zwracamy uwagę nie tylko na predyspozycje, sympatie i antypatie do poszczególnych przedmiotów, ale również temperament oraz czynniki zewnętrzne mogące mieć istotny wpływ na decyzje młodego człowieka.

Dla wielu nastolatków okres wyboru szkoły to ogromny stres. Ich własny chaos wyobrażeń i przekonań spotyka się z presją dorosłych.

  • Wybierz mat-inf., pójdziesz na politechnikę, będziesz miał dobrą pracę. Kucharze teraz biedują, widzisz, co zrobiła pandemia, nie możesz wybrać gastronomika.

  • W humanistycznej klasie ci będzie najlepiej, nie lubisz matematyki.

  • Nie wiem, jak sobie poradzisz tam z historią, tyle tam dat do zapamiętania.

  • Ta szkoła słynie z wysokiego poziomu, więc nie dasz rady. Zawodówka?

  • Przecież masz same trójki i czwórki.

To tylko kilka przykładów „dobrych rad”, które relacjonują nastolatki w gabinecie psychologa. Intencją dorosłych jest rzecz jasna wsparcie i pomoc w określeniu kierunku rozwoju. Jednak czy rzeczywiście takie opinie innych mogą wesprzeć? Czy dzięki takim pytaniom dziecko czuje, że jest wspierane?

Jak wspierać dziecko w wyborze szkoły ponadpodstawowej, aby odpowiedzieć na jego realne potrzeby

Wszystko zależy od tego, w jakiej sytuacji jest dziecko. Do ósmej klasy uczęszczają zarówno ci, którzy mogą pozwolić sobie na cztery lata ogólnokształcącej edukacji, jak i tacy, którzy szybko muszą się usamodzielnić. Oceny mogą mieć takie same. Priorytety? Różne. Stoją bowiem przed nimi inne wyzwania. Uczeń, który myśli o wyborze liceum, nie zarobi na własne utrzymanie. Inna jest sytuacja nastolatków, które szukają szkoły branżowej. Wybierają zawód, który da im pracę możliwie jak najszybciej. Często są to dzieciaki z rodzin o trudnej sytuacji finansowej, pieczy zastępczej, domów dziecka. Realia ich życia i wyborów są więc zupełnie różne. Co nie znaczy, że przy dobrej sytuacji finansowej szkoła branżowa jest złym wyborem i odwrotnie – każdy może skończyć liceum.

Wybór szkoły średniej, czyli rozsądek kontra marzenia, czyli co wybrać, by nie żałować

Wielu nastolatków odczuwa silną presję otoczenia. To przede wszystkim nacisk, by szybko i skutecznie odnieśli sukces. Dorośli z łatwością sprowadzają nastoletnich marzycieli na ziemię. Chcesz być youtuberem? Streamerem? Archeologiem? Tłumaczem? Naprawdę uważasz, że da się na tym zarobić? Sam wydźwięk tych zdań przyprawia o dreszcze.

Nie ma nic złego w marzeniach. Napędzają rozwój, naukę nowych umiejętności, a także sprawiają, że życie nabiera smaku. Warto jest więc powstrzymać tę część siebie, która każe prawić kazania . Lepiej zapytać:

  • Co powinien umieć youtuber?

  • Zastanawiałeś się, jaki profil klasy mógłby ci ułatwić realizację tego pomysłu?

  • Czytałeś o osobach, które wykonują taki zawód? Od czego zaczęli?

  • Co ci sprawia w tym przyjemność?

  • Czego chciałbyś się nauczyć?

  • Jak można cię wesprzeć w tym marzeniu?

Nastoletni umysł jest niezwykle chłonny wrażeń. Marzenia pomagają obrać kierunek. Warto pomagać młodzieży szukać tego, co rzeczywiście sprawia im przyjemność. Wtedy szansa na to, że będą się rozwijać znacząco wzrasta.

Nie ma nic bardziej destrukcyjnego dla rozwoju niż nacisk na rozwijanie umiejętności, które nie przynoszą satysfakcji.

Cechy i kompetencje, które widzi uczeń i jego koledzy

Momentom wyboru towarzyszy często chaos. Jest tyle możliwości, dróg do obrania, nie wiadomo, która przyniesie radość i zadowolenie. Nastoletni uczniowie rzadko mają świadomość własnych zasobów. Uczą się siebie, poszukują, cały czas budują własną tożsamość. Na szczęście obserwują siebie nawzajem. Łatwiej im się odnieść do tego, w czym dobry jest kolega niż oni sami. Dobrze jest skorzystać z tej umiejętności i zapytać całą klasę:

  • Wiem, że wielu zastanawia się, co wybrać po szkole podstawowej. Opowiecie trochę o swoich pomysłach? Może zainspirujecie się nawzajem?

  • Patryk zastanawia się, w czym jest dobry. Może mu podpowiecie? Znacie się tak długo.

  • Słyszę, że trudno jest wam określić, czego chcecie się uczyć. Pomyślcie, co wam sprawia przyjemność? Może zauważyliście coś, w czym naprawdę sprawdza się któryś z kolegów?

Niezwykle wspierającym doświadczeniem jest otrzymanie informacji zwrotnych od grupy. Oczywiście trzeba się umówić z klasą, że skoncentruje się na pomocnych obserwacjach. Pomocną formą są karteczki przyczepione do pleców uczniów, na których inni zapisują cechy i kompetencje, które mogą pomóc w wyborze dalszej edukacji. Kartkę można podzielić na obszary:

  • Co umiem?

  • Co robię z przyjemnością?

  • Mam dużą wiedzę na temat…

  • Zawsze interesowało mnie…

Być może obserwacje kolegów będą pomocne. Jest również duża szansa, że wyposażą ucznia w poczucie własnej wartości, o które trudno wśród nastolatków.

Pomagać, ale nie narzucać - jak wspierać, by dziecko mogło samo zadecydować?

W tym jednym pytaniu kryje się cała tajemnica pozytywnego wsparcia. Udzielanie rad sprawia, że nastoletni słuchacz przestaje rozwijać samodzielne myślenie. Trudno wtedy o poszukiwanie rozwiązań.

To, co może się przydać piętnastolatkowi, to perspektywa różnych możliwości. Zadaniem dorosłego jest je pokazać.

Jeszcze niedawno nie zdawałam sobie sprawy, jak ważne jest dla nastolatków to, że można zmienić zdanie. Przebranżowić się, wybrać inny zawód. W świecie dorosłych nie brakuje na to przykładów. Nie chodzi o to, by namawiać ich na wybieranie „byle czego”, bo zawsze mogą zmienić wybór, ale o to, by wiedzieli, że ich wybór nie determinuje całego przyszłego życia. We współczesnym świecie przecież to nieprawda. Już od kilku dekad ludzie migrują, zmieniają charakter pracy, z prawników zmieniają się w stolarzy i robią to dobrze. Z taką świadomością nastolatek może spokojnie przyjrzeć się możliwościom. Z kolei dorosły może podsunąć mu różne oferty szkół, pomóc sprawdzić, czego właściwie tam uczą i co może przydać się w przyszłości.

AUTOR: Natalia Perek

Więcej artykułów…

  1. Kalendarz świąt zawodowych listopad
  2. Motywacja i indywidualizacja
  3. Uczenie się przez doświadczenie
  4. Kalendarz świąt zawodowych październik
  5. Szkolny doradca zawodowy
  6. Spotkanie z funkcjonariuszem służby więziennej.
  7. Wycieczka zawodoznawcza do Komendy Powiatowej Policji w Iławie.
  8. Przed wami ważna decyzja
  9. Wycieczki zawodoznawcze w roku szkolnym 2019/2020.